Dankzij de vele tientallen tips van lezers verloopt onze zoekactie naar families van oorlogsslachtoffers zeer succesvol. De redactie vroeg om hulp bij 26 onopgeloste zaken en daarvan is in een paar maanden tijd de helft opgehelderd.
In de archieven zijn bezittingen aangetroffen van nog eens vijf oud-gevangenen. De redactie vraagt opnieuw om assistentie bij het vinden van hun nabestaanden. U vindt de nieuwe oproepen hieronder in de lijst.
Het gaat in alle gevallen om nalatenschappen van voormalige gevangenen van de nazi’s. De spullen die ze bij aankomst in het kamp of de gevangenis bij zich hadden, moesten ze afgeven. Na de oorlog is geprobeerd om teruggevonden bezittingen aan de familie te geven maar dat is niet altijd gelukt. In de archieven liggen nog altijd trouwringen, horloges, portemonnees, foto’s en brieven.
Verslaggever Ellen de Visser is, met een kleine groep medespeurders, al ruim een jaar bezig om die bezittingen terug te bezorgen bij de nabestaanden. Tot nu toe slaagden ze erin om de persoonlijke eigendommen van 56 oorlogsslachtoffers aan hun familie te overhandigen. De nalatenschappen van hun dierbaren bleken vaak van grote emotionele waarde.
Op deze pagina treft u de bezittingen aan van 19 oorlogsslachtoffers van wie het nog niet is gelukt hun bezittingen naar de juiste plek te brengen. Wij vragen u: lees hun namen, bekijk de enveloppen en de eigendommen en reageer via het tipformulier als u informatie heeft over een persoon of een voorwerp. Weet dat uw hulp meer dan welkom is: zelfs de kleinste tip kan onverwacht aanknopingspunten bieden voor het vervolg in de zoektocht.
Nieuwe oproepen
Emile Zijlstra
Wat weten we?
Het glas van het horloge ontbreekt, het uurwerk is een beetje vuil geworden, maar het zilverkleurige bandje lijkt als nieuw, het kan zelfs nog worden versteld. Vermoedelijk is het envelopje gescheurd en hebben de archiefmedewerkers het in een leeg paperclipdoosje gestopt. Na de oorlog is de naam Heuer op het doosje genoteerd maar dat is waarschijnlijk het merk van het horloge. Volgens het Rode Kruis heeft dat sieraad toebehoord aan Emile Zijlstra. Emile is geboren op 7 november 1923 in Leeuwarden. Hij zat vast in Duitse gevangenissen vanwege werkweigering maar hij overleefde de oorlog.
Wat zoeken we?
De nabestaanden van Emile Zijlstra.
Jan Gibs of Gribs
Wat weten we?
De ring heeft krassen en is hier en daar zwart uitgeslagen. Het sieraad is in beslag genomen in een nazi-gevangenis, in Nederland of Duitsland. De naam is lastig te lezen, volgens een expert staat er Jan Gribs of Gibs. Afgaande op de cijfers boven zijn naam zat Jan gevangen in 1944, hij kreeg bij binnenkomst nummer 1787.
Wat zoeken we?
Familie van oud-gevangene Jan Gibs of Gribs.
Reint Johann Brugman
Wat weten we?
De foto die u ziet is genomen op een zomerdag in 1943. We zien een ontspannen stel, in een park bij Arnhem, ze zijn op vakantie. Achter op de foto zijn hun namen geschreven: Reint en Lies. Ruim een jaar later zou Reint worden opgepakt bij een vergeldingsactie in Putten. Reint werd geboren op 10 oktober 1926 in Malang, Indonesië. Hij stierf op 8 april 1945 in concentratiekamp Neuengamme. Bij zijn bezittingen zit een envelop die is gericht aan Maria Pracka in Warschau, verstuurd in 1944. We willen graag weten of Reint haar heeft gekend.
Wat zoeken we?
Familie van Reint Johann Brugman of van zijn vriendin Lies.
Johannes (Joop) Engelmoer
Wat weten we?
De post die Joop Engelmoer van zijn ouders kreeg, was streng van toon: hij moest wat zuiniger op zijn kleding zijn en zijn ouderlijk huis niet als wasserette beschouwen. Hij had de twee brieven bij zich toen hij in augustus 1944, op 18-jarige leeftijd, werd opgepakt. Joop was communist, dat zal de reden van zijn arrestatie zijn geweest. Hij werd geboren op 21 januari 1926 in Amsterdam en stierf in concentratiekamp Neuengamme op 7 maart 1945. Na de oorlog is zijn naam verward met die van een andere gevangene. In zijn nalatenschap zit ook een portemonnee met bonnen waar zijn naam op staat.
Wat zoeken we?
Familie van Johannes (Joop) Engelmoer.
Openstaande oproepen
Johannes Wilhelmus de Witt
Wat weten we?
Dit kartonnen label moet aan zijn koffer hebben gezeten, onder het vetgedrukte nummer heeft hij waarschijnlijk zelf zijn naam geschreven. Johannes werd op 21 november 1878 geboren in de gemeente Rheden en kreeg toen de achternaam van zijn ongehuwde moeder: Thijssen. Hij nam de naam van zijn stiefvader aan toen zij trouwde. Tijdens de oorlog zat hij vast in de gevangenis in Straubing. Hij was ongehuwd.
Wat zoeken we?
De achterneven en -nichten van Johannes Wilhelmus de Witt.
Johannes Maria van Dooren
Wat weten we?
De zwarte vulpen is keurig bewaard gebleven in het bruine envelopje, we zien hooguit wat krasjes. De voorgedrukte teksten op de envelop maken duidelijk dat Johannes in een gevangenis moet hebben gezeten, het nummer ‘44’ betekent waarschijnlijk dat hij in 1944 is vastgezet. Maar waar? In Nederland waren een paar Duitse gevangenissen, waaronder het Oranjehotel in Scheveningen, maar hij kan ook in een Duitse gevangenis hebben gezeten.
Wat zoeken we?
Informatie over deze gevangene en over de familie van Johannes Maria van Dooren.
Louis Albert Gordeau
Wat weten we?
Louis werd geboren op 16 juni 1923 in Den Haag, hij overleefde concentratiekamp Neuengamme en overleed op 8 maart 1984 in Lelystad. ‘Beste man, bij deze laat ik je weten dat het met mij goed gaat en met kleine Jan ook.’ Zo begint de brief die Louis van zijn vrouw krijgt, als hij vastzit in cel 656 van de gevangenis in Scheveningen.
Wat zoeken we?
De kinderen of kleinkinderen van Louis Albert Gordeau.
Van de Mei, voornaam ontbreekt
Wat weten we?
Het zakhorloge staat stil op twee uur, van het polshorloge is alleen nog het uurwerk over. De bezittingen zijn in beslag genomen in een Duitse gevangenis – daarvan waren er tijdens de bezetting ook een paar in Nederland. Op het envelopje staat het nummer waarmee gevangene ‘Van de Mei’ in het gevangenenboek is geregistreerd; dat is waarschijnlijk in 1944 gebeurd.
Wat zoeken we?
Informatie over deze persoon Van de Mei.
Jacob Heinrich Abeling
Wat weten we?
Van deze oud-gevangene hebben we alleen een naam, we weten niet waar hij heeft vastgezeten. De medaille die u ziet is van de vrijwillige burgerwacht in Utrecht en stamt uit 1920. Op de voorkant staan twee gewapende militairen. De medaille zat niet in een envelop, onbekend is waar deze in beslag is genomen.
Wat zoeken we?
Informatie over Jacob Heinrich Abeling.
Mlle Ernst, voornaam ontbreekt
Wat weten we?
Van haar bril is slechts de helft over, het glas ontbreekt. ‘Mejuffrouw Ernst’, aan wie de bril toebehoorde, was verziend. De oogarts heeft op zijn voorschrift ‘min 6’ genoteerd. Mejuffrouw Ernst moet in de buurt van Brussel hebben gewoond; oogarts A. Michaux hield praktijk in het nabijgelegen Saint Josse ten Noode.
Wat zoeken we?
De familie van Mlle (mademoiselle) Ernst.
Trouwring met inscriptie B.B. 1-6-41
Wat weten we?
In het envelopje van oud-gevangene Rijk Bakker zat na de oorlog een trouwring die niet van hem was. Maar van wie was deze ring dan wel? Vaststaat dat de ring moet hebben toebehoord aan een gevangene in het concentratiekamp Neuengamme. De geallieerden hebben de ring beschreven op de lijst van bezittingen die ze vlak na de oorlog in het kamp aantroffen. De datum in de ring is vermoedelijk een verlovingsdatum: 1 juni 1941 viel op een zondag.
Wat zoeken we?
De eigenaar van deze trouwring.
Trouwring met inscriptie A.v.E. 12-5-35
Wat weten we?
In het envelopje van oud-gevangene Hermanus Hogenkamp zaten na de oorlog twee trouwringen. Een van die ringen was niet van hem maar van wie dan wel? Hermanus had de ring bij zich toen hij op 15 augustus 1944 in kamp Vught werd vastgezet. Hij moet het sieraad voor zijn arrestatie van iemand anders hebben gekregen. Getuige de doorgehaalde kampnummers op het envelopje reisde de ring mee via Sachsenhausen naar Neuengamme. De datum in de ring is vermoedelijk een verlovingsdatum, 12 mei 1935 was een zondag.
Wat zoeken we?
De eigenaar van deze trouwring.
Trouwring met inscriptie Jaans 8-9-13
Wat weten we?
In het envelopje van oud-gevangene Willem van den Berg zaten na de oorlog twee trouwringen. Een daarvan was niet van hem, maar van wie dan wel? Van den Berg zat begin 1945 vast in het Oranjehotel. Via kamp Amersfoort werd hij naar Neuengamme gedeporteerd waar hij in maart 1945 aankwam. Hij kan de ring (in Nederland) van iemand anders hebben gekregen. Het kan ook zijn dat er bij de inbeslagname in Neuengamme een fout is gemaakt en dat daar de ring van een ander in zijn envelop is gestopt. Gezien de datum in de ring moet het gaan om een gevangene die minstens 50 jaar oud was.
Wat zoeken we?
De eigenaar van deze trouwring.
Onbekend persoon
Wat weten we?
Deze foto is gemaakt in Amsterdam, in de studio van Bart de Kok op de Vijzelgracht. Er staat een jonge vrouw op met drie blonde meisjes. Op de portemonnee waar de foto in zat, staat een naam: P. Broucke. We betwijfelen of dat de naam van de gevangene was, want die naam is nergens terug te vinden.
Wat zoeken we?
Informatie over het gezin op de foto.
Trouwring met inscriptie E.G.A.R 1.6.40 A.K. T. Sch. 13/9 90
Wat weten we?
De trouwring staat vol met inscripties die we niet kunnen thuisbrengen: E.G.A.R 1.6.40 A.K. T. Sch. 13/9 90. De ring zat in het envelopje van Theodoor Papen, die in oktober 1944 vanuit concentratiekamp Sachsenhausen in kamp Neuengamme aankwam. Papen was niet getrouwd, mogelijk heeft hij de ring van een medegevangene gekregen of het sieraad geruild. Theodoor overleefde de oorlog niet. Zijn nicht kreeg zijn zakhorloge terug. Graag wil zij de trouwring terugbezorgen bij de familie aan wie de ring toebehoort.
Wat zoeken we?
De eigenaar van deze trouwring.
Opgeloste zaken
Franciscus Gerrit Brans
Wat weten we?
Deze blauw gewolkte vulpen vertoont kleine roestplekken maar is verder nog puntgaaf: ook een deel van het merk op het kroontje is zichtbaar (...arrant). Franciscus werd geboren op 15 mei 1909 in Amsterdam en overleed op 3 mei 1945 aan boord van de Cap Arcona in de Lübecker Bocht. Hij had twee kinderen.
Opgelost
Met dank aan lezers is deze zaak inmiddels opgelost.
Johannes van Diesen
Wat weten we?
Johannes was gestichtswachter in Veenhuizen en lid van het verzet. Hij werd geboren op 11 maart 1918 in Enschede en overleed op 20 februari 1945 in concentratiekamp Neuengamme. Hij was ongehuwd en had een broer en een zus. In zijn bruine leren portemonnee zitten tachtig jaar oude bonnetjes en kwitanties waarop zijn naam staat vermeld.
Opgelost
Met dank aan lezers is deze zaak inmiddels opgelost.
Harmen Muilwijk
Wat weten we?
Harmen werd geboren op 4 juli 1922 in Leiden, hij overleed op 6 januari 1945 in concentratiekamp Neuengamme. Hij was ongehuwd en had één broer, Barend, wiens verjaardag in zijn agenda staat. Deze oude zakagenda uit 1940 is kennelijk een paar jaar later als notitieboekje gebruikt want er staan geen afspraken in, alleen maar losse aantekeningen.
Opgelost
Met dank aan lezers is deze zaak inmiddels opgelost.
Hendrik Bakker
Wat weten we?
Hendrik werd geboren op 14 augustus 1900 in Rotterdam en overleed op 9 februari 1945 in Porta Westfalica, een buitenkamp van Neuengamme. Hij was lid van verzetsgroep De Waarheid en hielp Joden onderduiken. Zijn vrouw Maria Visser stierf in concentratiekamp Ravensbrück. Het echtpaar had geen kinderen. Hendriks persoonsbewijs is afgegeven in mei 1941 in Amsterdam, hij woonde er in de Vrolikstraat, met zijn vrouw Maria.
Opgelost
Met dank aan lezers is deze zaak inmiddels opgelost.
Willem Frederik Lorié
Wat weten we?
Willem werd geboren op 12 december 1921 en overleed op 21 december 1944 in concentratiekamp Neuengamme. Hij was getrouwd, we weten niet of hij kinderen had. In de bruine portefeuille zit een opmerkelijk contract, met daaronder de handtekeningen van twee mensen die beloven elkaar ‘voor het verdere leven toe te behoren’. De brief is geschreven in juni 1944, het lijkt erop dat Willem een van de twee ondertekenaars was.
Opgelost
Met dank aan lezers is deze zaak inmiddels opgelost.
Jan van Leeuwen
Wat weten we?
Jan werd geboren op 26 mei 1917 in Amsterdam en overleed op 3 mei 1945 in de Lübecker Bocht, aan boord van een Duits schip dat per ongeluk door de Britten werd gebombardeerd. Hij was ongetrouwd, en enig kind. Zijn moeder had een broer, en ook diens dochters zijn inmiddels overleden. De foto op Jans persoonsbewijs is enigszins verbleekt, maar de informatie binnenin is nog duidelijk leesbaar: zijn beroep, zijn handtekening, zijn laatste adres in Apeldoorn.
Opgelost
Met dank aan lezers is deze zaak inmiddels opgelost.
Theodorus Schoenmakers
Wat weten we?
De koperkleurige ketting is gebroken en niet compleet. Het sieraad zit in een zelfgemaakte envelop, gemaakt van een roze formulier met daarop drukwerk. Met de hand zijn er enkele cijfers op geschreven, plus een nummer en de naam ‘Schoenmakers’. Verder staat er op het formulier: ‘Einlieferung von Untersuchungsgefangenen’. Dit wijst erop dat deze gevangene, genaamd Schoenmakers, in een huis van bewaring moet hebben gezeten. Alleen zijn achternaam is genoteerd.
Opgelost
Met dank aan lezers is deze zaak inmiddels opgelost.
Gerardus Schmidt
Wat weten we?
Zelfs na tachtig jaar oogt de vulpen van Gerardus Schmidt nog als nieuw; de dop draait er soepel af. De roze envelop waarin de pen werd opgeborgen is gemaakt van een voorgedrukt formulier dat in een huis van bewaring werd gebruikt. Gerardus werd geboren op 22-10-1921 in Utrecht. Hij vluchtte in 1942 van de plek waar hij dwangarbeid moest verrichten, zat vast in de gevangenissen van Utrecht en Den Haag en werd eind 1944 via kamp Amersfoort opnieuw naar Duitsland gedeporteerd om daar te werken. Gerardus overleefde de oorlog en overleed in 2018.
Opgelost
Meer informatie over Gerardus Schmidt.
Van Haften, voornaam ontbreekt
Wat weten we?
De herkomst van dit bruine envelopje is onbekend, er staat alleen een achternaam op: ‘Van Haften’. Het getal ‘42’ zou kunnen duiden op het jaar van inbeslagname: 1942. Het blauwe kruisje is een zwemmedaille. Achter op de medaille staat: Voor Zwem Sport. De vulpen die bij dezelfde eigenaar hoort, is doormidden gebroken.
Opgelost
Met dank aan lezers is deze zaak inmiddels opgelost.
Joseph Antonius Carl Koomen
Wat weten we?
Geboren op 9 november 1903, in Enkhuizen. Overleden op 18 mei 1962, waarschijnlijk in Hamburg. In de trouwring staan de initialen van zijn echtgenote Auguste Geldmacher, met wie Joseph Antonius Carl Koomen in 1930 trouwde. De ring is gevonden in concentratiekamp Neuengamme. Bovenaan de envelop staat in grote cijfers Josephs kampnummer: 35940.
Opgelost
Met dank aan lezers is deze zaak inmiddels opgelost.
Hendrick Berendsen
Wat weten we?
In deze trouwring staat geen naam, en ook geen datum. Het envelopje waarin de ring was opgeborgen biedt weinig aanknopingspunten. De ring is niet in een concentratiekamp maar in een gevangenis in beslag genomen; op het envelopje staat het woord ‘Gefangene’, terwijl op envelopjes uit een concentratiekamp het woord ‘Häftling’ wordt gebruikt. Een specialist in Oud-Duits schrift ontcijferde voor ons de naam van de gevangene. De naam ‘H. Berendsen’ is er later onder geschreven.
Opgelost
Met dank aan lezers is deze zaak inmiddels opgelost.
Gerard van Hunen
Wat weten we?
Volgens de specialist in Oud-Duits schrift aan wie wij de tekst op het envelopje hebben voorgelegd, was de achternaam van deze gevangene ‘Van Huenen’. De voornaam zou ‘Harm’ kunnen zijn. De eigenaar van het zakhorloge heeft in een Duitse gevangenis gezeten – waarvan er ook enkele in Nederland waren. Het cijfer ‘44’ kan duiden op het jaar van inbeslagname: 1944. Het kastje van het zakhorloge kan aan de achterkant open, maar er zat helaas geen briefje in met informatie over de eigenaar.
Opgelost
Met dank aan lezers is deze zaak inmiddels opgelost.
Gijsbertus Elsendoorn
Wat weten we?
Gijsbertus werd geboren op 28 juli 1923 in Utrecht. Hij overleed op 9 april 1945 in concentratiekamp Neuengamme. Gijsbertus was ongetrouwd, zijn broer Nicolaas is overleden. In de bruine portemonnee van Gijsbertus zit een kwitantie uit 1944 van een voetbalvereniging uit Vlaardingen. Daar staat, nog maar nauwelijks leesbaar, zijn naam op geschreven.
Opgelost
Met dank aan lezers is deze zaak inmiddels opgelost.
Gerardus Schmidt
Wat weten we?
Zelfs na tachtig jaar oogt de vulpen van Gerardus Schmidt nog als nieuw; de dop draait er soepel af. De roze envelop waarin de pen werd opgeborgen is gemaakt van een voorgedrukt formulier dat in een huis van bewaring werd gebruikt. Gerardus werd geboren op 22-10-1921 in Utrecht. Hij vluchtte in 1942 van de plek waar hij dwangarbeid moest verrichten, zat vast in de gevangenissen van Utrecht en Den Haag en werd eind 1944 via kamp Amersfoort opnieuw naar Duitsland gedeporteerd om daar te werken. Gerardus overleefde de oorlog en overleed in 2018.
Opgelost
Met dank aan lezers is deze zaak inmiddels opgelost.
Egbert Koopman
Wat weten we?
De fijne, gouden armband lijkt zo goed als nieuw en dat geldt ook voor de speld in de vorm van een kroon. Ze hebben toebehoord aan de jonge verzetsman Egbert Koopman die op 4 mei 1945 stierf in Wöbbelin, een buitenkamp van concentratiekamp Neuengamme. De sieraden van Egbert werden na de oorlog door de geallieerden gevonden, ze staan beschreven op de lijst met bezittingen van gevangenen. <br />
Egbert werd geboren op 26 juli 1922 in Holten. Hij was niet getrouwd.
Opgelost
Met dank aan lezers is deze zaak inmiddels opgelost.
Willem Bisschop
Wat weten we?
Voordat Willem door de Nazi’s werd gesommeerd om dwangarbeid te verrichten heeft hij vermoedelijk foto’s laten afdrukken bij een winkel in Slagharen. Op de envelop van de fotozaak staat zijn adres. Heeft hij de foto’s meegenomen naar Frankfurt am Main, waar hij tewerk werd gesteld? De lege envelop bleef na de oorlog achter in Duitsland en belandde in het archief. Willem werd geboren op 1 augustus 1921 in Zuidwolde, hij overleefde de oorlog en overleed in 2002 in Meppel.
Opgelost
Met dank aan lezers is deze zaak inmiddels opgelost.
Wendelma en Elsje Meilink
Wat weten we?
De foto van deze twee zusjes zat in een map met meer dan honderd foto’s. Ze hebben toebehoord aan een aantal gevangenen van concentratiekamp Neuengamme en zijn na de oorlog bij elkaar gevoegd in het archief. De meeste beelden hebben we kunnen thuisbrengen: families van drie oud-gevangenen hebben de afdrukken gekregen die hun dierbaren bij zich droegen. Er blijven een aantal losse foto’s over waarvan dit er één is. De naam van de meisjes staat achterop: Wendelma en Elsje Meilink. Mogelijk weet de familie van de zusjes welke oud-gevangene de foto bij zich heeft gehad en liggen er nog meer foto’s van hem in het archief.
Opgelost
Met dank aan lezers is deze zaak inmiddels opgelost.